Relative clause kısaltma hakkında önemli bir uyarı

Kısaltma yaparken özne > nesne.

Sıfat cümleleri kurarken kısaltma yapabiliyoruz. Bir cümleyi mümkün olan en kısa şekilde oluşturmak yetkinliğinizin bir göstergesi. Akademik amaçlarla İngilizce öğrenenler için cümle kalitesi önemli olmalı. Akıcılığa gölge düşürmediği sürece hep daha iyisinin peşinde koşmaktan zarar gelmez.

Who, which, that yerine etken cümlelerde present participle (Verb+ing), edilgen cümlelerde past participle (V3) kullanmamız kısaltma için yeterli. Ama kısaltmayı sadece özne üzerinden yapmaya izin var. Teorik olarak nesne üzerinden de yapılabiliyor, ama anlatım bozukluğuna yol açtığı için kabul görmüyor. 

Aktif kısaltma

• Trees growing in tropical climates cannot adapt to colder places. (Trees which grow in tropical climates ...)
• Citizens smoking outside are to be fined heavily. (Citizens who smoke outside ...)
• Countries fighting against the NAZI army suffered heavy losses. (Countries which fought against the NAZI army ...)

Edilgen kısaltma

• Guns manufactured in Afghanistan cost much less than their Western counterparts. (Guns which are manufactured in Afghanistan ...)
• Patients infected with the coronavirus should self-quarantine for up to 2 weeks. (Patients who have been infected with the coronavirus ...)
• Some of the artefacts excavated in Göbeklitepe have been smuggled abroad. (Some of the artefacts which were excavated in Göbeklitepe ...)

Özne mi nesne mi?

Aşağıdaki cümlelerde de kısaltma var. Ama ciddi bir problem söz konusu: İngilizce, 2 cümlenin öznesi ortak olduğu durumlarda da kısaltma yapmaya izin veriyor ve bu durum çeviriyi, anlamı tamamıyla değiştiriyor. Mesela, ilk örnekte çalışanlar mı yoksa biz mi şirket politikalarını ihlal ediyoruz problemi yaşanmasın diye nesne pozisyonundaki relative clause kısaltması uygun kabul edilmiyor. Ortak özne kaynaklı kısaltmalar galip geliyor. Politikaları ihlal eden işçiler değil biz, tacını korumaya çalışan Ned değil Joffrey oluyor.

1. We will dismiss all female employees violating company policies.
2. Joffrey Baratheon ordered the execution of Ned Stark, trying to secure his throne.

Kısaltma yapılıyorsa bu her koşulda özneye yönelik oluyor. En azından teknik olarak böyle, gündelik kullanımda bunu ihlal edenler olursa kimse niye yaptın demez.

Yukarıdaki örneklerde amaç nesne konumundaki kelimeleri nitemelek olsaydı cümleler şöyle kurulacaktı:

1. We will dismiss all female employees who have violated company policies.
2. Joffrey Baratheon ordered the execution of Ned Stark, who was trying to secure his throne.

Kısaca, özneleri nitelerken who, which, that kullanmadan içerik üretebiliyoruz, ama nesne konumundaki isimler için böyle bir seçenek yok.