 |
| Her kültürün zaman algısı aynı değil. Farklı öncelikler, farklı yaklaşımların ortaya çıkmasına sebep oluyor. |
Present perfect zamanın kendi dilimizde karşılığı yok. Aynı -mişli geçmiş zamana İngilizce'de karşılık bulmanın olanaksız olduğu gibi. Bu tür durumlarda, yabancı dil algımızı genişletmeye çalışmaktan başka çare yok.
Standart bir açıklama yok, varyasyonlar var
Tek bir açıklamayla present perfect zamanı tanımlamak olanaksız. Geçmiş, günümüz, gelecek ayırt etmeden her durumda kullanabiliyoruz. Hangisinin ön plana çıktığını anlayabilmek içinse yanında getirdiği ipuçlarını takip etmek gerekli.
Geçmiş
1) Tamamlanan, ama etkisi süren eylemler
Sadistçe örnekler bu fonksiyona çok uygun. Parmağını kesmiş kanıyor, bacağını kırmış yürüyemiyor, kaza geçirmiş baygın durumda, düşmüş her yeri kan içinde gibi seçenekler var.
Bu tür durumlarda present perfect kullanmak, tehlikeli bir durumla karşı karşıya olduğumuzu, problemin sona ermediğini gösterdiği için bana oldukça mantıklı geliyor. Ekstra kelime kullanmadan uyanık kalmaya devam et mesajı.
- Inflation has soared.
- We have run out of fuel.
2) Tamamlanan, ama gerçekleşme zamanının belli olmadığı veya belirtilmediği eylemler
NASA, Mars'ta su bulduğunu açıkladı, ev fiyatları çok arttı, Instagram reklam gelirini arttırdı, turizm şirketleri battı gibi örnekler bu fonksiyona dahil edilebilir. Olayın etkisinin sürüp sürmediğinin bir önemi yok. Olay bitti ve gerçekleşme zamanı belirtilmedi. Present perfect kullanılacak.
- NASA has had a budget rise thanks to widespread support of the public.
- YouTube has become the largest video platform.
İstisna: Mevzubahis eylemin tekrarlama şansı yoksa, tek sefer olabilecek bir şeyse, zamanın belirtilip belirtilmediğine bakılmaksızın basit geçmiş zaman kullanılır.
- The Roman Empire collapsed within a matter of months.
Günümüz
Anlaması en kolay fonksiyon grubu. Geçmişte başlayıp halen devam etmekte olan bir sürecin ne kadar sürdüğü belirtiliyorsa present perfect veya present perfect continous zaman kullanmak gerekiyor. Sürenin aşırı net olması ille de zorunlu değil. Son 5 hafta diyebileceğiniz gibi, bu aralar deme şansınız da var.
for the last 2 years, during the past 5 weeks, recently, lately, since January gibi kalıplar bizi present perfect zaman grubuna yönlendirir.
- Twitter has greatly influenced global politics ever since its inception.
- No human has landed on the Moon within the past 50 years.
Dikkat: Bu fonksiyon, çeviri sebebiyle şimdiki zamanla karışıyor. 5 yıldır burada yaşıyorum demek istiyorsak şimdiki zaman kullanamayız, çünkü süre belli.
Gelecek
Zaman (when, after, before, until, by the time, as soon as, once) veya koşul bağlaçlarıyla (if, unless) kullanıldığında geleceğe atıf vermiş oluyoruz.
- As soon as the pandemic has ended, international tourism will once again prevail.
- If demand has fallen, we might have to innovate.
Özetle, present perfect denince odağınızı tek bir zaman dilimine vermeyin.